Afty – jak uporać się z problemem?
Spis treści
Wydawałoby się, że afty nie powinny stanowić dużego problemu. Ale nawet te bardzo małe powodują ból i dyskomfort, mogą utrudniać jedzenie i mówienie. Przy dużych aftach jest jeszcze gorzej. Ponadto mogą one być objawem pewnych schorzeń, można więc potraktować je jako sygnał alarmowy wysyłany przez organizm. Warto więc zdiagnozować ich przyczynę i podjąć leczenie, by uwolnić się od tego problemu.
Co to są afty?
Afta to owalnego kształtu owrzodzenie lub nadżerka. Może pojawić się na języku, wardze lub błonie śluzowej jamy ustnej. Po jednym lub dwóch dniach pokrywa się białym, szarym lub żółtym nalotem, otoczonym czerwoną obwódką.
Wielkość aft może być bardzo różna – z reguły jest to kilka milimetrów, ale trafiają się też afty-olbrzymy o trzycentymetrowej średnicy. Zmiany te mogą występować pojedynczo lub w grupach.
Skąd się biorą afty?
Jaka jest przyczyna powstawania aft? To zależy od ich rodzaju. Dzielimy je bowiem zasadniczo na dwa rodzaje – małe i duże. Afty małe goją się w miarę szybko, z reguły znikają samoistnie po upływie czterech do ośmiu dni. Mają charakter przewlekły i nawrotowy. Powstają między innymi na skutek nieodpowiedniej higieny jamy ustnej, na przykład w wyniku jedzenia nieumytych owoców i warzyw, jedzenia brudnymi sztućcami, a także pewnych nawyków, takich jak obgryzanie paznokci czy przygryzanie długopisów.
Afty mogą też być dolegliwością współistniejącą przy innych schorzeniach, takich jak próchnica, kamień nazębny, zapalenie miazgi, towarzyszą też niekiedy wyrzynającym się ósemkom. Inną przyczyną mogą być mechaniczne uszkodzenia jamy ustnej, na przykład podrażnienia podczas zabiegów stomatologicznych. Winna może być również niewłaściwie dopasowana proteza.
Małe afty mogą też powstawać w efekcie chorób ogólnych – alergii, nadwrażliwości pokarmowej, zaburzeń autoimmunologicznych spowodowanych przez stres. Także niektóre leki zwiększają ryzyko pojawienia się aft. Należy dodać, że skłonność do aftozy nawrotowej jest uwarunkowana genetycznie.
Małe afty wprawdzie często nawracają, ale przynajmniej szybko się goją i nie pozostawiają po sobie blizn. Inaczej sprawa ma się w przypadku dużych aft, umiejscowionych najczęściej na podniebieniu lub w okolicy gardła. Są znacznie rzadsze (to około 10% przypadków), ale też boleśniejsze. W większym stopniu utrudniają jedzenie i mówienie, może im też towarzyszyć osłabienie i powiększenie węzłów chłonnych. Goją się dłużej niż małe afty (od dziesięciu do czternastu dni), a po wszystkim często zostaje blizna.
Tak jak małe afty, również i duże mogą powstawać z powodu niewłaściwej higieny jamy ustnej. Inne przyczyny to choroby wywołujące spadki odporności, zaburzenia autoimmunologiczne, niedobory witamin i minerałów (przede wszystkim żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12), a także podrażnienia z powodu stosowania past, zawierających dodecylosiarczan sodu.
Często powracające afty mogą być ponadto objawem celiakii, choroby refluksowej, zapalenia zatok, choroby migdałków oraz utajonej infekcji grzybiczej.
Jak leczyć afty?
Żeby uwolnić się od aft, trzeba odkryć i usunąć ich przyczynę. Warto zacząć od wyleczenia ubytków w zębach i oczyszczenia zębów z płytki nazębnej oraz kamienia. Trzeba też staranniej zająć się higieną jamy ustnej. Dobrze jest też wykonać badanie krwi, aby stwierdzić, czy nie brakuje ci witamin i minerałów albo czy nie masz celiakii.
Jeżeli nosisz aparat ortodontyczny, lekarz może skorygować elementy podrażniające śluzówkę jamy ustnej. Aby jej nie podrażniać, warto także ograniczyć spożywanie kwaśnych produktów i gorących dań.
Leki na afty dostępne są bez recepty. Mogą mieć formę żelu, pasty, płynu do płukania jamy ustnej czy sprayu. Specyfiki te izolują afty, przyśpieszają gojenie i odkażają.
Umów się na wizytę!
Afty potrafią uprzykrzyć życie. Nie musisz tego znosić. Jeśli nawracające afty to twój problem, umów się na wizytę. W Dental4You® doradzimy ci, co zrobić, by się ich pozbyć. Skontaktuj się z nami, dzwoniąc pod numer +48 12 222 50 10 lub wypełniając formularz.
